Wat is accreditatie?
We willen er blindelings op kunnen vertrouwen dat de kwaliteit van producten en diensten in orde is. Zo willen we bijvoorbeeld dat bloeduitslagen correct zijn, vlees niet te veel bacteriën bevat, roltrappen veilig zijn en elektrotechnici deskundig zijn in hun werk.
Vertrouwen in producten en diensten
Organisaties die certificeren, inspecteren, testen, kalibreren en verifiëren worden ook wel TIC-bedrijven genoemd. Deze bedrijven controleren of bedrijven en leveranciers voldoen aan de regels en eisen die voor hun producten en diensten gelden. Is dat het geval, dan geeft het TIC-bedrijf als bewijs een certificaat of rapport, ook wel een conformiteitverklaring genoemd.
Deze certificaten en rapporten hebben alleen waarde als ze waarmaken wat ze beloven. Daarom is het voor het publiek vertrouwen essentieel dat de TIC-bedrijven integer zijn en hun werk goed doen. De RvA toetst of dat zo is. Dat gebeurt via deskundig, onpartijdig en onafhankelijk toezicht. Als een TIC-bedrijf professioneel en consistent te werk gaat en onpartijdig is, dan ontvangt het een accreditatieverklaring van de RvA.
Accrediteren betekent letterlijk: vertrouwen geven. Het werk van de RvA is erop gericht om het vertrouwen in de certificaten en rapporten die TIC-bedrijven uitgeven te onderstrepen, zodat iedereen erop kan rekenen dat de producten en diensten die we dagelijks gebruiken goed en veilig zijn.
Dit is de keten van vertrouwen
- Bedrijven kunnen hun producten, processen en diensten objectief laten beoordelen door een laboratorium, inspectie-instelling, certificatie-instelling of verificatie-instelling.
- Voldoet het bedrijf aan de eisen? Dan ontvangt het een conformiteitverklaring: het certificaat of rapport.
- Deze verklaring heeft de meeste waarde als de beoordelende organisatie deskundig, onpartijdig en onafhankelijk is. De RvA controleert dit.
- Bij een goed resultaat wordt een organisatie geaccrediteerd. De RvA vormt daarmee de laatste schakel in de keten van vertrouwen.
Accreditatie op basis van normen
De RvA beoordeelt een TIC-bedrijf (conformiteitbeoordelende instantie of CBI) aan de hand van internationale normen (ISO of ISO/IEC).Deze normen richten zich met name op de deskundigheid, onpartijdigheid, onafhankelijkheid, procesbewaking en verbetercultuur van de CBI.
Organisaties die aan de normen voldoen, krijgen een formele accreditatie. Dat houdt in dat ze gebruik mogen maken van het accreditatiemerk. Certificaten en rapporten die van dit merk zijn voorzien worden in vrijwel alle landen wereldwijd geaccepteerd. Daarover zijn mondiale afspraken gemaakt. Zo bevordert accreditatie de internationale handel.
Conformiteitbeoordelende instanties zijn onderverdeeld in verschillende disciplines; kalibratie, testen, certificatie, validatie en verificatie. Deze kennen ook weer een onderverdeling.
Scope van accreditatie
De RvA verleent accreditatie voor een specifiek werkgebied. Omdat deskundigheid een belangrijke rol speelt, doet de RvA dit op basis van een specifieke, vastgelegde methode. Bij accreditatie wordt dat de ‘scope’ genoemd. Dat is de afbakening van wat wel en wat niet onder accreditatie valt.
Het feit dat een organisatie is geaccrediteerd, zegt pas écht wat in combinatie met de scope waarvoor de accreditatie is afgegeven. Vergelijk het voor het gemak met een rijbewijs: een bus besturen mag ook niet als je rijbewijs alleen geldig is voor het rijden met motoren.
Methode of scope
De methode die de conformiteitbeoordelende instantie (CBI) hanteert en aan de hand waarvan hij wordt geaccrediteerd, kan op verschillende manieren zijn vastgelegd:
- In nationale of internationale normen, zoals ISO, IEC, NEN, ASME en OIML.
- In wet- en regelgeving, zoals de Europese richtlijnen voor productveiligheid, nationale
warenwetbesluiten voor inspectie in de gebruiksfase van machines, liften en drukapparatuur, de regeling bodemkwaliteit. - In conformiteitsbeoordelingsschema’s waarin de eisen aan het object van conformiteitsbeoordeling en de eisen aan de CBI zijn vastgelegd en de wijze waarop de CBI de activiteiten uitvoert. Een schema kan zijn opgesteld door een conformiteitbeoordelende instantie (CBI) zelf of door een externe schemabeheerder.
- In een eigen methode die de CBI zelf heeft ontwikkeld.
In het belang van ons allemaal
In ons dagelijks leven speelt vertrouwen in de kwaliteit van producten en diensten een prominente rol. Of het nu gaat om het drinkwaterbedrijf dat ons drinkwater levert, de liftenkeurder die de veiligheid van een lift controleert, de huisarts die ons bloed laat onderzoeken of de gemeente die een bouwvergunning afgeeft. In alle gevallen speelt de vraag of er aan de eisen wordt voldaan.
Accreditatie zorgt ervoor dat ons vertrouwen in producten en diensten gerechtvaardigd is. Dat is buitengewoon belangrijk, zeker als het gaat om producten en diensten die een risico vormen op het gebied van veiligheid, volksgezondheid en milieu. Van drukvaten, pleziervaartuigen, asbestlocaties tot bodemmonsters en bouwproducten. Niet voor niets is het op een aantal van deze gebieden wettelijk geregeld dat controles van producten en diensten door geaccrediteerde organisaties moeten worden uitgevoerd.
Ook op andere terreinen kiezen organisaties er steeds vaker voor om hun controlewerkzaamheden onder accreditatie te verrichten. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid en arbeidsomstandigheden. Daarmee neemt de reikwijdte van het werk van de RvA voortdurend toe. De werkgebieden waarbinnen de RvA accreditatie kan verlenen, zijn vastgelegd in RvA-BR010 ‘Beleidsregel werkterreinen RvA’.
Accreditatieproces
Ontdek de verschillende stappen in het accreditatieproces. Van aanvraag en beoordeling tot en met besluit.